TERIMLER VE FORMATLAR

TERIMLER

KAMERA
Kamera, genellikle dijital kameralarla yapılan sinema çekimleridir. Kamerayı sabitlemek
için bazen üç ayaklı sehpalardan kullanılır, ancak çogu zaman bu mümkün olmaz ve
dolayısıyla kamera sallanır. Ayrıca kameranın bulundugu yere baglı olarak ekran
ortalanamayabilinir, ve belli bir açıdan görüntüyü kaydedilir. Eger düzgünce
yerlestirilmisse, ekranda yazı oldugu için kesin birsey söylemek zor ancak çogu zaman
bunlar ekranın üstünde ve altında üçgen sınırlarla gözükürler. Ses ise, kamerayla
tümlesik mikrofon aracılıgıyla kaydedilir, ve özellikle komedi filmlerinde, film sırasında
kahkahalar duyulabilir. Bu faktörler sonucunda görüntü ve ses kalitesi genellikle düsük
olur, yalnız sansımız yaver giderse sinemayı bos bulabilir ve temiz ses sinyallerini
alabildigimiz bir çekim olusturabiliriz.


TELESYNC(TS)
Telesync, harici ses kaynagı kullanması dısında (genellikle bu harici ses, insan seslerinden
uzak olan bir yerden, koltugun özel bir kısmından alınır) kamera ile aynı islevi görür.
Dogrudan bir ses kaynagı, iyi kalite bir ses kaynagı olacak diye bir kaide yoktur, özellikle
birçok arka plan gürültüsünün sese karıstıgını düsünecek olursak. Genellikle telesync, bos
bir sinemada ya da profesyonel bir kamera yardımıyla projeksiyon odasından ki böylece
daha iyi bir görüntü kalitesi elde edilir ve kaydedilir. Kalite, çekimden çekime oldukça
farkedebilir; onun için tüm filmi indirmek yerine, önce örnegini indirin. Telesync'ler
yüksek oranda etiketlendirilmemis kameralardır.

TELECINE(TC)
Telesine makinesi, filmi dijital olarak makarasından kopyalar. Ses ve görüntü çok iyidir,
ama gerektirdigi teçhizatı ve masrafı dolayısıyla telesineler pek yaygın degildir. Genellikle
film, gerçek aspect oranında olacaktır, bununla beraber 4:3 telesineler de mevcuttur.
Buna en iyi örnek geçen sene kaydedilen JURASSIC PARK 3 TC'dir. Telesine, film
sırasında ekranda görülen bir zaman sayacı oldugu için zaman kodlamasıyla çakısmaz.

SCREENER(SCR)
Bir filmin promosyon amaçlı VHS kaseti, piyasaya çıkmadan önce dükkanlara ve diger
bazı yerlere gönderilir. Bir Screener, VHS kasedi formatındadır ve genellikle 4:3 (tam
ekran) aspect oranına sahiptir. Bunun dısında genis ekran olanları da bulunabilir. En
büyük dezavantajı; ekranın altından geçen ve telif hakları ile kopya-yazılım ihbarı için
telefon numarasının yazdıgı mesajdır. Ayrıca, eger kasedin seri numarası ya da kasedin
içine dogru bir çizgi var ise; bunlar genellikle siyah bir çizgi ile olmak üzere, o bölgenin
üstü çizilerek bloke edilmelidir. Bu genellikle sadece birkaç saniyeliktir, fakat maalesef
bazı kopyalarda bu olay tüm film boyunca sürer ve bazıları oldukça büyüktür. Kullanılan
araç-gereçe baglı olarak, screener kalitesi-eger MASTER kopyasından yapılmıssa
mükemmel kaliteden, eger kalitesiz malzemenin kullanıldıgı eski bir VHS Kaydedicisi ile
yapılmıssa düsük kaliteye kadar degisir. Çogu screener VCD'e dönüstürülür, ancak bazı
SVCD denemeleri de oldu ve bazıları VCD'ninkilerden daha kaliteli idi.

DVD-SCREENER(DVDscr)
Aynı sekilde screener'lardan bazıları DVD'ye dönüstürülür. DVD retail'lerin içerdigi bazı
ekstralar dısında genellikle genis ekrandır(widescreen). Uyarı mesajları her zaman siyah
kısımda olmayabilir; dolayısıyla bu, izleme zevkini bölebilir. Rip edenin yetenegine baglı
olarak DVD Screener'lar çok iyi kalitede olabilir.DVD Screener'lar genellikle SVCD ya da
Divx/XviD formatlarına dönüstürülür.

DVDRip
Piyasaya sürülen DVD'nin son kopyasıdır. Mümkünse bu, tekrar pre-retail(örnegin, Star
Wars Episode 2) olarak piyasaya sürülür ve mükemmel kalitede olur. DVDRip'ler, SVCD
ve DivX/XviD olarak yayımlanır.

VHSRip
Genellikle kaykay/spor videoları ve XXX gösterimleri olmak üzere retail VHS'den
dönüstürülmüslerdir.

TVRip
Tv programları; ya ag üzeri (dijital kablo/uydu dekoderleri aracılıgıyla cap edilenler daha
uygundur) ya da gösterim öncesi uydunun sebekeye programı birkaç gün önceden
göndermesi(bazılarında titresimler oluyor) seklindedir. 'WWF Raw Is War' gibi ekstra
bölümler içeren bazı progamlar ve kamera/yorum testleri ayrıca rip dahilindedir. PDTV,
dijital bir TV PCI kartından cap edilir, bu genellikle iyi sonuç verir, öyle ki bazı grupların
bunları SVCD olarak yayınlama egilimleri görülmektedir. Bütün VCD/SVCD/SivX/Xvid
ripleri TV görüntüsüyle desteklenmektedir.

WORKPRINT(WP)
Workprint, henüz bitmeyen bir filmin kopyasıdır. Filmde eksik sahneler ya da müzikler
olabilir. Kalite mükemmelden, çok kötüye kadar degisir.. Bazı Workprint'ler son
baskısından oldukça farklıdır (Men In Black'te yaratıklar ve oyuncular olmaları gereken
yerde degillerdi) ve digerleri de ekstra sahneler içeriyor bile olabilir (Jay and Silent Bob).
WP'ler, eger ki iyi kalite bir kopyası edinilirse, koleksiyonda hos bir ilave versiyon islevi
görebilir.

DivXRe-Enc
Divx re-enc, orjinalini VCD kaynagından alan ve ufak boyutta bir DivX dosyasına
re-encode edilen filmdir. Çogunlukla dosya paylasanlarda görülür, ve bunlar genellikle
'Film.Ismi.Grup(1of2)' seklinde etiketlenirler. Bu isi yapan gruplardan en bilinenleri; SMR
ve TND'dir. Bunlar aslında, eger bir filmin 200MB'lık kopyasına sahip olup olmama
konusunda kararsız degilseniz tabi, download etmeye degmezler. Genellikle uzak durun.

Watermarks(Filigranlar)
Birçok film Asya Silver'ları ve PDVD'lerden gelir ve sorumlu kisi tarafından etiketlenir. Bu
etiketleme genellikle bir harf/ilk harf veya genellikle köselerden birinde bulunan küçük bir
logo seklinde olur. En meshurları; "Z","A" ve "Glove" filigranlarıdır.

AsianSilvers/PDVD
Bunlar, dogulu bootlegger'ların çıkarttıgı filmlerdir.. Genellikle bazı gruplar tarafından,
kendileri adına çıkartmaları için satın alınırlar. Silver'lar çok ucuzdur, birçok ülkede
mevcuttur ve yeni bir versiyonunu çıkartmak da kolaydır. Bu yüzdendir ki, su anda bu
isin içinde oldukça kisi var. Bunların çogunlugunu ise birkaç dagıtımdan öteye gidemeyen
küçük gruplar olusturur.PDVD'ler ise DVD'ye konulan seyin aynılarıdır. Çıkartılabilir
altyazıları vardır ve kalite olarak silver'lardan çok daha iyidirler. Normal bir DVD gibi rip
edilirler, ancak VCD seklinde dagıtılırlar.

FORMATLAR

VCD
VCD MPEG1 tabanlı bir formattır. Sabit , 1150 kbit bitrate'e ve 352x240 çözünürlüge
sahiptir. Genellikle düsük kalitede (KAMERA / TS / TC / VHS çekim / TV çekimi(analog)
küçük boyut elde etme, tek cd'ye sıgdırabilme amaçlı kullanılır. VCD'ler ve SVCD'ler
süreye dayalıdır, yani bir diskin kapasitesinden daha büyük bir MPEG film gene de (süre
sayesinde) 74 dakikalık bir CD'ye sıgabilir.

SVCD
SVCD ise MPEG2 bazlıdır (DVD gibi) ve 2500kbit'e kadar degisken(variable) bitrate
degerlerine izin verir, ayrıca 480x480 (NTSC) çözünürlüge sahiptir, ve oynatıldıgı zaman
4:3 görüntü oranını alır. Degisken bitrate'ten dolayı tek CD'ye sıgacak uzunluk kesin
bilinmemektedir, fakat genellkle 35-60 dakikanın bir CD'ye sıgdıgı görülmüstür. Degisken
bitrate kullanarak SVCD yapımı sırasında çoklu geçisler (multi-pass) kullanılması
önemlidir. Belki yapım süresi uzar, fakat sonuç daha net olur.

XVCD/XSVCD
Basit bir sekilde kurallara uymayan VCD'lerdir. Daha yüksek bitrate ve çözünürlük degeri
alabilirler, ama sonuçta durum VCD'yi oynatacak makinenin kapasitesine baglıdır.
XVCD'ler ortalıkta fazla görünmez, çünkü genellikle amacı internete yaymak degil de ev
kullanımı için tercihtir.

DivX / XviD
DivX formatı multimedya platformları için tasarlanmıstır. Iki codec kullanır: biri düsük
hareket (low motion), öbürü ise yüksek hareket (high motion). Uzun süre önce yapılmıs
filmlerin çogu low- motion olarak yaratılmıstır, ve high- motion da da problemler vardır. Iki
codec arasındaki degisimleri saglayarak daha kaliteli sonuçlar elde edebilmek için SBC
(Smart Bitrate Control-Akıllı Bitrate Kontrolü) adlı bir metod gelistirilmistir. Çok yüksek
islem degeri ve karmasık alogoritmalar ile yapıldıgından dolayı DivX filmlerin DVD
Player'larda çalısmaları su an için mümkün degildir. Fakat bazı firmalar su an DivX player
ürünler üretiyor, hatta satıyorlar, fakat bu makineler de her yerde bulunmuyor. Düzgün
DivX'ler genellikle DVD'lerden rip edilmistir ve bir CD'ye 2 saatlik iyi kalitede bir DivX
sıgdırılabilir. Farklı türde codec'ler mevcuttur, en ünlüleri Divx3.11a ile yeni XviD dir.

CVD
CVD, CVD ile SVCD'nin bir kombinasyonudur. Genellikle bir çok DVD Player tarafından
desteklenirler. SVCD'nin MPEG' bitrate'lerini destekler ama 352x480(NTSC) çözünürlügü
kullanır, çünkü yatay çözünürlük fazla önemli sayılmaz. Su anda hiç bir grup CVD
yayınlamamaktadır.

DVD-R
DVD- R, en popüler DVD yazma çözümüdür (DVD- RAM,DVD+R gibi farklı seçeneklerin
arasından sıyrılır). Taraf basına 4.7 gb veri tasır, çift taraflı yazılabilir DVD'ler de
mevcuttur, böylece tek diskte yaklasık 10 GB tasınabilir. SVCD 'nin MPEG2 görüntüleri
DVD- R'a yazılıp izlenmeden önce dönüstürülmelidir. DVD'den DVD- R'a kopya yapmak da
mümkündür, ama bazı durumlarda extralar/diller yer sorunu yaratmamaları açısından
kaldırılır.

RCE
RCE (Bölgesel Kodlama Arttırıcısı), "Çok Bölgeli" player'lar yaratmak için dizayn edilmisti,
ancak birçok hata olustu ve üstesinden gelindi. Su anda çok az sayıda film RCE kodludur
ve bunlar da hiç tutulmazlar.

NTSC/PAL
NTSC ve PAL, dünyada kullanılan iki temel standarttır. NTSC PAL'dan daha yüksek
framerate'e sahiptir(29fps-25fps) fakat PAL'ın daha yüksek çözünürlügü vardır ve daha
keskin görüntüler elde edilir. PAL sistemlerinde NTSC diskleri oynatmak, NTSC
sistemlerinde PAL diskleri oynatmaktan çok daha kolaydır -ki bu Ingilizler için iyi bir
olaydır. RGB(Red-Green- Blue) destekli bir skart girisi; NTSC görüntüsünü çogu yeni
televizyonlarda tam renk olarak oynatacaktır, ancak bunu VHS kasedine kaydetmek için
NTSC'yi PAL50'ye(çogu DVD player'ın kullandıgı PAL60 degil) dönüstürmek gerekecektir.
Bu dönüstürmenin tam sonuç verebilmesi için her formata kayıt yapabilen dünya
standartlarında bir VCR'a gereksiniminiz vardır.